Theo y học cổ truyền, bệnh béo phì thường do ăn uống không cân đối hoặc sau khi mắc các bệnh nội thương (do các bệnh lý). Châm cứu là phương pháp hỗ trợ điều trị giảm cân hiệu quả. Hãy cùng Fuji Wellness tìm hiểu phương pháp giảm cân độc đáo này nhé!
Nguyên nhân béo phì theo Đông Y
Nguyên nhân cơ bản của bệnh béo phì do ăn uống không điều độ, ăn nhiều đồ béo ngọt, dùng nhiều rượu bia, đồ cay nóng phối hợp bên trong cơ thể công năng vận hóa của Tỳ Vị bị suy giảm rối loạn mà sinh ra nội thấp. Nội thấp này ứ đọng bất thường ở trong cơ thể gây bệnh:
- Ứ đọng cơ nhục gây mập phì.
- Ứ đọng ở kinh mạch gây tê nặng tay chân.
- Ứ đọng ở hông sườn gây đau tức hông sườn.
- Ứ đọng ở đầu gây hoa mắt, chóng mặt.
- Ứ đọng ở ngực gây đau ngực…
Pháp trị chính: kiện tỳ, trừ thấp (điều chỉnh công năng vận hóa của Tỳ Vị và tăng thải trừ nội thấp ra ngoài). Dựa trên pháp trị này, y học cổ truyền xây dựng bài thuốc, phương huyệt, phương pháp tập luyện phù hợp, phối hợp cùng một chế độ thực dưỡng có tiết chế để điều trị tình trạng béo phì.
Tác dụng của châm cứu trong hỗ trợ giảm cân
Giảm hấp thu, bài độc thông trường: Thông qua châm cứu kích thích huyệt vị cải thiện công năng hệ thống đường ruột, làm tăng nhu động ruột, nhuận tràng thông tiện. Điều hòa hệ thống thần kinh làm ức chế quá trình tiết dịch vị, làm quá trình tiêu hóa thức ăn chậm hơn, dạ dày không rỗng, không có cảm giác đói.
Tăng cường trao đổi chất: Điều hòa quá trình chuyển hóa chất béo trong cơ thể. Người béo phì quá trình oxy hóa chất béo cao hơn mức bình thường, sau khi châm cứu làm giảm quá trình oxy hóa chất béo.Tăng tốc độ trao đổi chất, tăng cường đốt cháy lượng mỡ thừa trong cơ thể, đồng thời khiến nhiệt lượng, đường, độc tố thải ra ngoài qua tuyến mồ hôi, đường hô hấp và đại tiểu tiện.
Cải thiện công năng hệ thống nội tiết, đưa cơ thể về trạng thái cân bằng: Sau khi châm cứu, nội tiết tố được điều hòa thông qua điều tiết vùng dưới đồi, tuyến yên và tuyến thượng thận. Phụ nữ thời kỳ kinh nguyệt, sau sinh, tiền mãn kinh, mãn kinh có sự thay đổi nội tiết tố dẫn đến béo phì. Vì vậy hệ thống nội tiết được điều hòa khiến cân nặng giảm dần.
Các huyệt trong châm cứu giảm cân
Dùng châm cứu, các huyệt được chọn lựa dựa theo pháp trị của Y học cổ truyền:
- Tỳ du, Vị du.
- Thiên xu, Chi câu, Thủy phân, Âm lăng tuyền.
- Khí hải.
- Công thức mở rộng dùng thêm Đới mạnh (còn gọi là Đái mạch), Thận du, Phục lưu.
Huyệt Tỳ du, Vị du (du huyệt của Tỳ Vị) nhằm điều chỉnh các rối loạn công năng của tạng Tỳ và phủ Vị, là cơ quan có chức năng chủ về vận hóa đồ ăn thức uống của cơ thể. Qua đó điều chỉnh các rối loạn chuyển hóa, là nguyên nhân của tình trạng thừa cân – béo phì.
Huyệt Khí hải (bể của khí – chứa đựng khí của cơ thể, nằm dưới rốn 1,5 thốn), điều khí, bổ thận, bổ hư, điều hòa vinh huyết, khử thấp trọc. Tác dụng bổ khí toàn thân, giúp tăng quá trình vận hóa, tránh ứ đọng trong cơ thể, còn giúp cơ thể sung mãn tăng tiêu đốt năng lượng.
Huyệt Thiên xu (một huyệt của Đại trường) là huyệt quan trọng vì nhận được những nhánh kết nối từ mạch Xung; chuyên trị bệnh nhiệt ở Đại Trường và Tỳ, giúp tăng đào thải chất ứ đọng ra khỏi trường vị.
Huyệt Chi câu (huyệt thứ 6 – là kinh hỏa huyệt của kinh Tam Tiêu). Theo “Trung Y Cương Mục”, huyệt Chi câu có tác dụng tiết nhiệt ở Tam Tiêu, cho nên dùng trị Tam Tiêu tướng hỏa quá thịnh gây ra táo bón, tán ứ kết…”.
Huyệt Thủy phân (huyệt thuộc mạch Nhâm, nằm trên rốn 1 thốn) tác dụng “Vận Tỳ thổ, lợi thủy thấp”, là huyệt có tác dụng tăng đào thải nước ra khỏi cơ thể.
Huyệt Âm lăng tuyền (huyệt thứ 9, là huyệt hợp – thủy của kinh Tỳ), tác dụng điều vận trung tiêu, hóa thấp trệ, còn là huyệt đặc biệt chuyên dùng trị bệnh ở phía trên và rối loạn bên trong cơ thể.
Phối hợp 4 huyệt Thiên xu, Chi câu, Thủy phân, Âm lăng tuyền vừa tăng thải trừ thấp trệ toàn cơ thể, vừa tiêu trừ mỡ ứ đọng vùng bụng và tác dụng này được gia tăng nếu phối hợp thêm huyệt Đới mạch.
Theo kinh nghiệm của chúng tôi, một số trường hợp có sự suy giảm của nội tiết tố (công năng của tạng thận suy giảm), thì nhất thiết phải bổ thận. Để bổ thận cần phối hợp thêm huyệt Thận du (du huyệt của thận) và huyệt Phục lưu (huyệt kinh kim của kinh Thận, theo nguyên tắc con hư thì bổ mẹ của YHCT).
Các phương pháp châm cứu
Phương pháp châm cứu giảm cân hiệu quả hiện nay đó là thể châm, nhĩ châm, cấy chỉ và điện mãng châm.
Cấy chỉ: Đây là một phương pháp cải tiến từ châm cứu. Phương pháp này đưa chỉ catgut vào huyệt châm cứu của hệ kinh lạc để duy trì sự kích thích lâu dài qua đó tạo tác dụng điều trị như châm cứu. Chỉ catgut cấy vào huyệt vị có tác dụng làm tăng protein, hydratcarbon và tăng chuyển hóa dinh dưỡng của cơ.
Ngoài ra, cấy chỉ tác dụng trên huyệt đạo tại vùng bụng và trên cơ thể giúp kích thích các cơ quan, các tuyến bài tiết đào thải lượng mỡ dư thừa trong cơ thể, làm tăng chuyển hóa tại chỗ giúp tiêu mỡ bụng và toàn thân.
Điện mãng châm: Với phương pháp này, bác sĩ sẽ dùng kim châm để đâm xuyên huyệt. Sau đó, người bệnh được kích thích huyệt đạo bằng máy điện châm với thời gian thực hiện khoảng 20 – 30 phút/lần.
Thể châm: Đây là phương pháp sử dụng các kim châm có chiều dài từ 20 – 25cm để châm lên các huyệt đạo. Khi các kim châm đã đâm vào các huyệt, bác sĩ sẽ dùng tay để đẩy các kim châm vào sâu bên trong. Sau đó, bác sĩ sẽ dùng điện châm dẫn khí vào các huyệt đạo. Phương pháp này rất hiệu quả, thường được áp dụng trong châm cứu giảm mỡ thừa phần bụng.
Nhĩ châm: Đây là phương pháp sử dụng các kim châm đâm vào các huyệt đạo ở phần vành tai, nhằm điều chỉnh rối loạn quá trình chuyển hóa trong cơ thể, giúp làm giảm cảm giác thèm ăn, từ đó giúp giảm cân nhanh chóng và vô cùng hiệu quả.
Phác đồ điều trị châm cứu giảm cân
Khi muốn giảm béo bằng phương pháp châm cứu giảm cân, bệnh nhân sẽ được bác sĩ cấp cho một phác đồ châm cứu chi tiết, phù hợp với tình trạng và cơ địa của mình. Phác đồ điều trị châm cứu giảm cân của từng bệnh nhân có thể khác nhau.
Để đạt hiệu quả tốt nhất, mỗi bệnh nhân cần được châm cứu khoảng 10 – 20 buổi/liệu trình. Mỗi buổi châm cứu thường kéo dài khoảng 20 – 40 phút.
Quy trình thực hiện
Bước 1: Trước hết, bác sĩ chuyên khoa sẽ thăm khám bệnh nhân để xác định tình trạng sức khỏe. Sau đó, bác sĩ sẽ tư vấn cách điều trị và lời khuyên có nên thực hiện phương pháp châm cứu giảm cân hay không.
Bước 2: Bệnh nhân được bác sĩ tư vấn chi tiết về phác đồ châm cứu giảm cân và liệu trình thực hiện thích hợp.
Bước 3: Bệnh nhân tiếp nhận điều trị từ bác sĩ.
- Bác sĩ xoa bóp để làm nóng và làm mềm các cơ ở vùng châm cứu.
- Bác sĩ sát trùng vùng da sẽ châm cứu cho bệnh nhân.
- Bác sĩ tiến hành châm kim vào các huyệt đạo đã xác định.
- Bác sĩ rút hết kim châm ra khỏi huyệt đạo.
Bước 4: Sau lần điều trị thứ nhất, bệnh nhân sẽ được nghỉ ngơi để theo dõi các phản ứng sau châm cứu.
Bước 5: Bác sĩ hẹn lịch tái khám và lịch trình trị liệu tiếp theo.
Lưu ý khi thực hiện châm cứu giảm cân
Phương pháp châm cứu giảm vừa an toàn, vừa mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, khi thực hiện phương pháp này, bệnh nhân cần lưu ý một số điều quan trọng sau đây:
- Trong suốt liệu trình, bệnh nhân cần phải tuân thủ đúng phác đồ châm cứu mà bác sĩ đặt ra. Bệnh nhân không được tự thay đổi liệu trình điều trị bởi điều này có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng.
- Nên lựa chọn các cơ sở châm cứu giảm cân uy tín, chất lượng, không nên tự châm cứu tại nhà.
- Sau khi châm cứu, bệnh nhân nên áp dụng chế độ ăn uống hợp lý để ngăn ngừa tình trạng thừa cân trở lại.
- Nên luyện tập thể dục thường xuyên và ngủ, nghỉ đúng giờ.
Châm cứu giảm cân không nên áp dụng với một số đối tượng như:
- Người bị bệnh tim mạch, viêm da, huyết áp, có vết thương hở trên da.
- Người bị béo phì do các bệnh nội tiết như thiểu năng tuyến giáp, to cực chi, cushing – rối loạn nội tiết và chuyển hóa.
- Người bị béo phì sau khi sử dụng một số loại thuốc như corticoid, thuốc điều trị tâm thần, thuốc tránh thai,…
Dù là phương pháp giảm cân nào thì cũng cần kết hợp với chế độ ăn uống hợp lý và tập thể dục để đạt được được cân nặng lý tưởng nhất. Hy vọng những chia sẻ từ bài viết trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về liệu pháp châm cứu giảm cân này nhé!
